คำถามเกี่ยวกับยา
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : โทพิราเมท (Topiramate)
ยานี้มีผลต่อการทำงานของกระแสประสาท และยังมีการรบกวนการส่งผ่านของเกลือโซเดียม อีกทั้งส่งเสริมการทำงานของสารสื่อประสาทบางตัวภายในสมองอีกด้วยเช่น GABA (Gamma-aminobutyric acid) จากกลไกที่ได้กล่าวมานี้จึงอาจเป็นสาเหตุให้เกิดฤทธิ์ของการรักษาโรคลมชัก ป้องกันการเกิดไมเกรน
- มีอาการสับสน
- วิงเวียน
- ง่วงนอน
- ความคิดอ่านช้า
- การควบคุมสติเป็นไปได้ยากขึ้น
- มีความรู้สึกสัมผัสเพี้ยน
- เบื่ออาหาร
- น้ำหนักตัวลด
- อารมณ์แปรปรวน
- ซึมเศร้า
- อ่อนแรง
- หงุดหงิด
- รู้สึกกังวล
- ตัวร้อน
สำหรับผู้ที่ได้รับยานี้เกินขนาดอาจมีอาการ ชัก, ง่วงนอนมาก, พูดไม่ชัด, ขาดสติ, ความดันโลหิตต่ำ, ปวดท้องมาก, วิงเวียนมาก, ซึมเศร้ามาก , ตาพร่า, ซึ่งหากพบอาการดังกล่าวหรือสงสัยได้รับยานี้เกินขนาด ควรรีบนำตัวผู้ป่วยส่งแพทย์/ไปโรงพยาบาลทันที/ฉุกเฉิน การแก้ไขภาวะนี้จากแพทย์ คือ ใช้วิธีล้างท้องและให้ผู้ป่วยรับประทานยาถ่านกำมันต์ (Activated charcoal) เพื่อลดการดูดซึมตัวยานี้เข้าสู่ร่างกาย
- ห้ามใช้ยานี้กับหญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
- ระวังการใช้ยานี้กับผู้ป่วย โรคตับ โรคไต และหญิงตั้งครรภ์
- ระหว่างที่ใช้ยานี้ต้องระวังการขับขี่ยวดยานพาหนะหรือการทำงานกับเครื่องจักร เพราะอาจเกิดอุบัติเหตุได้ง่ายจากผลข้างเคียงของยาที่ทำให้ง่วงนอน
- การรับประทานยานี้ต้องดื่มน้ำตามเป็นปริมาณที่เพียงพอเพื่อป้องกันการเกิดนิ่วในไต
- ระหว่างใช้ยานี้ต้องคอยตรวจปริมาณเกลือแร่ในร่างกายให้เป็นปกติอยู่เสมอโดยการตรวจเลือดตามคำแนะนำของแพทย์ผู้รักษา
- หลีกเลี่ยงการหยุดยานี้โดยกะทันหันซึ่งแพทย์จะค่อยๆปรับลดขนาดยาลง
- ถ้ามีอาการตาพร่าหรือปวดลูกตาให้รีบนำตัวผู้ป่วยส่งแพทย์/ส่งโรงพยาบาลทันที
- ยานี้จะทำให้ร่างกายลดการหลั่งเหงื่อจึงทำให้อุณหภูมิของร่างกายสูงขึ้น/มีไข้ โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีที่อยู่อาศัยในเขตอากาศร้อน
- การใช้ยาโทพิราเมท ร่วมกับ ยากันชักตัวอื่น เช่นยา Phenytoin, Carbamazepine ,และ Phenobarbital สามารถรบกวนและทำให้ความเข้มข้นของยาโทพิราเมทลดน้อยลงไป จนอาจส่งผลต่อการรักษา
- การใช้ยาโทพิราเมท ร่วมกับยา Acetazolamide อาจก่อให้เกิดความเสี่ยงเป็นนิ่วในไต การจะใช้ยาร่วมกันต้องเป็นไปตามคำสั่งแพทย์เท่านั้น และแนะนำผู้ป่วยให้ดื่มน้ำเป็นปริมาณที่เพียงพอทุกครั้งที่รับประทานยานี้
- การใช้ยาโทพิราเมท ร่วมกับ เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์จะเกิดความเสี่ยงต่อการกดประสาทส่วนกลางหรือสมองจึงห้ามรับประทานยาพร้อมเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์โดยเด็ดขาด
- การใช้ยาโทพิราเมท ร่วมกับ ยาเม็ดคุมกำเนิดจะส่งผลให้ฤทธิ์การคุมกำเนิดด้อยประสิทธิภาพลงไป ผู้ป่วยควรใช้วิธีคุมกำเนิดวิธีอื่นร่วมด้วยเช่น การใช้ถุงยางอนามัยชาย